Khô cổ họng là bệnh gì? 10 nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Cổ họng có thể trở nên khô do nhiều nguyên nhân như thiếu nước, thở bằng miệng, trào ngược dạ dày thực quản, viêm họng và các vấn đề khác. Vậy, khô cổ họng có thể là triệu chứng của bệnh gì? Làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng khó chịu này?

Khô cổ họng là gì? 

Tình trạng khô họng thường biểu hiện qua cảm giác ngứa, khó chịu hoặc cảm giác cổ họng bị khô và rách. Nguyên nhân của tình trạng này có thể bao gồm cảm giác khát nước do cổ họng bị khô, sự thay đổi trong thời tiết, nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng nhẹ ở đường hô hấp. Tuy nhiên, có những trường hợp khô họng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, do đó nên thăm khám để tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân cụ thể.

Các triệu chứng của khô cổ họng

Các triệu chứng thường gặp ở người bị khô họng bao gồm:

• Khó thở
• Ho
• Sổ mũi
• Khàn giọng
• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
• Ngứa ở miệng, mũi, mắt, cổ họng, tai
• Sưng hoặc đỏ amidan
• Thở khò khè

10 nguyên nhân gây khô cổ họng phổ biến và cách khắc phục

Sau đây là 10 nguyên nhân thường gặp gây ra khô cổ họng và các cách khắc phục đơn giản tại nhà:

Cơ thể thiếu nước

Khi bạn cảm thấy liên tục khát nước và cổ họng khô, có thể đó là dấu hiệu cơ thể thiếu nước. Trong trường hợp này, quá trình bài tiết của cơ thể giảm và sản xuất nước bọt cũng bị suy giảm, dẫn đến cảm giác khô miệng và cổ họng.

Thiếu nước cũng có thể làm giảm dịch tiết sinh lý của mũi xoang và nhầy ở niêm mạc cổ họng, gây ra tình trạng khô họng. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, khi cơ thể mất nước do sốt hoặc cảm, lượng nước trong cơ thể có thể giảm đáng kể.

Không chỉ gây ra cảm giác khô họng, thiếu nước còn làm bạn cảm thấy mệt mỏi, khát nước, và tiểu ít hơn. Để khắc phục tình trạng này:

• Hãy uống đủ lượng nước hàng ngày để duy trì cân bằng nước trong cơ thể, khoảng từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể của bạn.
• Ngoài nước uống, bạn cũng có thể bổ sung nước qua trái cây, rau củ và thực phẩm khác. Tuy nhiên, nên ưu tiên sử dụng nước lọc và tránh uống nước chứa nhiều đường, vì điều này có thể làm tăng tình trạng mất nước.

Thở bằng miệng khi ngủ

Thở qua miệng khi ngủ có thể là một nguyên nhân gây khô họng vào buổi sáng. Khi thở qua miệng, không khí lưu thông trực tiếp qua họng và có thể làm mất đi độ ẩm cần thiết của niêm mạc họng, dẫn đến khô nước bọt. Không chỉ gây khô họng, thói quen này còn có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi sau khi thức dậy, hôi miệng và ngáy.

Đối với những người mắc các vấn đề về xoang mũi, việc thở qua miệng có thể gây ra tình trạng sung huyết tạm thời của niêm mạ`c mũi hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm xoang mạn tính hoặc tắc nghẽn mạn tính ở mũi.

Giải pháp có thể áp dụng:

• Sử dụng miếng dán ngoài hoặc kê gối cao khi ngủ để giúp dễ thở hơn.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chữa trị tận gốc, đặc biệt đối với những người mắc các vấn đề về xoang mũi.
• Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật hoặc điều trị bằng thuốc để giảm triệu chứng.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ qua miệng để điều chỉnh lại vị trí của hàm, đặc biệt trong trường hợp ngưng thở khi ngủ hoặc ngáy.
• Một phương pháp khác là sử dụng máy áp lực dương liên tục (CPAP) để giúp tăng lượng oxy trong quá trình hô hấp, đặc biệt đối với những người có nguy cơ nặng.

Tuy nhiên, việc lựa chọn giải pháp nào phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể và lời khuyên của bác sĩ là rất quan trọng.

Viêm mũi dị ứng

Ngoài việc khô cổ họng do khát nước, viêm mũi dị ứng cũng là một nguyên nhân khả năng khiến cho cổ họng trở nên khô. Khi cơ thể phản ứng với các tác nhân dị ứng như nấm mốc, phấn hoa, hoa cỏ, hay bụi, hệ miễn dịch sẽ phản ứng mạnh mẽ, gây ra các triệu chứng như hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, ngứa da, mắt, miệng. Việc nghẹt mũi do dị ứng có thể khiến cho việc thở qua mũi trở nên khó khăn, buộc phải thở bằng miệng, dẫn đến tình trạng khô họng.

Cách khắc phục:

• Duy trì vệ sinh nhà cửa hàng ngày để loại bỏ nấm mốc, bụi, đặc biệt là ở những vùng ẩm mốc và góc khuất.
• Thay chăn ga gối hàng tuần và giặt sạch bằng nước nóng.
• Khi ra ngoài, đeo khẩu trang kín, đặc biệt là ở những khu vực có bụi bặm.
• Tránh ra ngoài quá nhiều vào những ngày thời tiết khô hanh.
• Đóng kín cửa nếu bên ngoài có nhiều phấn hoa.

Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại, vì vậy khi gặp phải viêm mũi dị ứng, hãy đi khám để được bác sĩ tư vấn và lên phác đồ điều trị phù hợp.

Cảm lạnh

Một nguyên nhân khác gây khô họng là cảm lạnh, một loại nhiễm trùng phổ biến do nhiều loại virus gây ra và có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Ngoài việc gây ra khô họng, cảm lạnh còn có các triệu chứng như chảy nước mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, ho, sốt nhẹ và đau nhức toàn thân.

Cách khắc phục:

Mặc dù không nguy hiểm nhưng cảm lạnh có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Khi bị khô họng do cảm lạnh, bạn có thể thử những biện pháp sau:

• Uống thuốc hạ sốt và giảm đau như ibuprofen hoặc paracetamol (không cần kê đơn từ bác sĩ).
• Uống đủ nước.
• Sử dụng viên ngậm ho để giảm cảm giác rát trong cổ họng.
• Uống trà gừng ấm.
• Sử dụng thuốc xịt mũi để giảm nghẹt mũi.
• Sử dụng máy tạo ẩm trong phòng nếu sử dụng điều hòa.
• Ăn các loại thức ăn mềm và dễ nuốt như cháo, súp gà.
• Tuân thủ chế độ nghỉ ngơi phù hợp.

Cảm cúm

Ngoài việc khô cổ họng do khát nước, cúm cũng được xem là một nguyên nhân gây ra tình trạng này. Bệnh cúm thường được gây ra bởi virus cúm, và người bệnh thường trải qua một số triệu chứng như:

• Ớn lạnh
• Sốt
• Ho
• Nôn mửa kéo dài
• Đau nhức các cơ
• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Chảy nước mũi
• Đau đầu

Nếu không được điều trị kịp thời, cúm có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở người già, trẻ em, người có hệ miễn dịch suy giảm, và người mắc các bệnh mãn tính. Một số biến chứng của cúm có thể bao gồm viêm xoang, viêm phổi, viêm tai, và viêm phế quản kèm co thắt.

Giải pháp khắc phục:

Khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh cúm, nhanh chóng sử dụng các loại thuốc kháng virus trong vòng 48 giờ đầu có thể giúp giảm các triệu chứng cúm và tăng cơ hội hồi phục sớm. Trong trường hợp có dấu hiệu bội nhiễm, cần sử dụng thuốc long đờm và kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Ngoài việc sử dụng thuốc, để giảm khô cổ họng do cúm, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Súc miệng bằng nước muối.
• Uống nước trà gừng ấm.
• Sử dụng viên ngậm trị viêm họng.
• Sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen để giảm đau và hạ sốt.
• Tuân thủ chế độ nghỉ ngơi hợp lý.

Trào ngược dạ dày thực quản

Theo các chuyên gia, khô cổ họng là một trong những triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một tình trạng phổ biến mà rất nhiều người gặp phải. GERD là khi dịch axit từ dạ dày trào ngược lên họng và thực quản. Việc axit tiếp xúc với cổ họng có thể gây cảm giác nóng và khô rát, gây tổn thương niêm mạc thực quản, thanh quản, họng, hạ họng và gây ra các triệu chứng như:

• Khàn tiếng
• Ho khan
• Nước miếng chua
• Nước miếng nóng
• Khó nuốt đồ ăn

GERD có thể được điều trị bằng các loại thuốc sau:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI) như omeprazole và lansoprazole để ngăn sản sinh axit.
• Thuốc kháng axit (antacids) để trung hòa axit dạ dày.
• Chất chống histamine H2 như ranitidine, cimetidine và famotidine giúp giảm sản xuất axit dạ dày.
• Thuốc điều hòa vận động thực quản như Muscat.

Ngoài việc sử dụng thuốc, cần lưu ý các điều sau:

• Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày.
• Kiểm soát cân nặng.
• Khi ngủ, nên kê gối cao hơn một chút để hạn chế axit trào lên.
• Tránh mặc quần áo quá chật.
• Hạn chế ăn thực phẩm giàu dầu mỡ, đồ chua cay, sô cô la, tỏi và các chất kích thích như rượu, bia và caffeine.

Viêm họng do liên cầu khuẩn (viêm họng hạt)

Khô rát cổ họng và cảm giác khát nước do nhiễm khuẩn liên cầu là một trong những nguyên nhân không nên bỏ qua. Viêm họng do liên cầu khuẩn xuất phát từ vi khuẩn Streptococcus và thường là dạng nhiễm trùng phổ biến trong vùng họng. Một số triệu chứng của nhiễm khuẩn liên cầu bao gồm:

• Cổ họng khô, đau rát
• Đau nhức cơ
• Sốt cao
• Đau khi nuốt
• Phát ban trên da
• Buồn nôn, nôn mửa
• Sưng đỏ amidan
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ

Giải pháp khắc phục:

Khi bị viêm họng do nhiễm khuẩn liên cầu, bạn sẽ cảm thấy khô rát và đau ở vùng họng. Việc sử dụng kháng sinh thường sẽ cải thiện tình trạng sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho khớp, tim và thận.

Viêm amidan 

Viêm amidan có thể do nhiễm vi khuẩn hoặc virus và là tình trạng viêm ở tổ chức lympho khẩu cáu ở hai bên, nằm ở giới hạn giữa miệng và họng. Người bị viêm amidan thường xuất hiện các dấu hiệu như:

• Khô rát cổ họng
• Khàn tiếng
• Đau đầu
• Sốt
• Hơi thở có mùi hôi
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ
• Amidan sưng đỏ
• Amidan có mảng trắng

Giải pháp khắc phục:

Trong trường hợp viêm amidan do nhiễm vi khuẩn, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc kháng sinh. Trong khi đó, nếu viêm amidan do virus, thì thường sẽ tự cải thiện trong khoảng 7-10 ngày. Một số biện pháp hỗ trợ giúp viêm amidan khỏi nhanh hơn có thể bao gồm:

• Chế độ nghỉ ngơi hợp lý
• Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày
• Sử dụng viên ngậm
• Súc miệng bằng nước muối ấm
• Sử dụng các loại thuốc giảm đau không cần kê đơn của bác sĩ.

Bệnh bạch cầu đơn nhân

Bệnh bạch cầu đơn nhân, do virus gây ra, thường lan truyền qua tiếp xúc với nước bọt của người bị bệnh. Triệu chứng của bệnh bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Đau đầu
• Sốt
• Cổ họng khô
• Mệt mỏi
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ hoặc nách
• Sưng amidan

Giải pháp khắc phục:

Khi mắc bệnh bạch cầu đơn nhân, bạn có thể sử dụng các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen, paracetamol để giảm đau họng và hạ sốt. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng như sau:

• Súc miệng bằng nước muối
• Uống đủ nước
• Nghỉ ngơi đúng cách

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Thường thì, cổ họng khô trong một thời gian ngắn không được coi là một vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài liên tục trong 1-2 tuần hoặc đi kèm với các triệu chứng sau đây, bạn nên đi thăm bác sĩ:

• Gặp khó khăn khi nuốt.
• Thở khò khè hoặc khó thở.
• Xuất hiện phát ban trên da.
• Cảm thấy đau ngực.
• Mệt mỏi kéo dài.
• Sốt cao trên 38,3 độ C hoặc 101,0 độ F.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng khô họng. Nếu các triệu chứng khô họng không cải thiện sau một thời gian, đừng ngần ngại đến bệnh viện để được kiểm tra. Đừng để tình trạng kéo dài có thể làm giảm hiệu quả của điều trị và dễ gây ra các biến chứng.

Đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ vỡ dẫn đến khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emera Dental, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emera Dental sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.