Hình ảnh ung thư lưỡi: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Ung thư lưỡi thường là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trong nhóm các bệnh ung thư vùng miệng và xung quanh miệng. Ban đầu, ung thư lưỡi thường không có các dấu hiệu rõ ràng cho đến khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Đọc bài viết dưới đây và khám phá những hình ảnh ung thư lưỡi phổ biến để hiểu rõ hơn về các biểu hiện phổ biến của ung thư lưỡi và cách nhận biết chúng để phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Ung thư lưỡi là gì?

Ung thư lưỡi là một loại ung thư phát triển trong khu vực vùng đầu cổ. Nó xuất phát khi các tế bào trở nên không bình thường, bắt đầu phân chia và tăng trưởng một cách không kiểm soát.

Lưỡi có thể chia thành hai phần chính: phần lưỡi nằm trong miệng và phần gốc lưỡi, gần họng. Ung thư có thể phát triển ở một hoặc cả hai phần này.

Phần lưỡi trong miệng là phần có thể nhìn thấy khi mở miệng, bao gồm hai phần ba trước của lưỡi. Ung thư phát triển ở phần này thuộc nhóm ung thư khoang miệng.

Phần gốc lưỡi là phần ba sau của lưỡi, gần họng. Ung thư phát triển ở đây được gọi là ung thư họng miệng. Loại ung thư lưỡi phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC). Tế bào vảy giống tế bào da phẳng và phủ bề mặt niêm mạc trong miệng, mũi, thanh quản, tuyến giáp và họng. Ung thư biểu mô tế bào vảy là tên gọi cho loại ung thư bắt nguồn từ các tế bào này.

Nguyên nhân gây ra ung thư lưỡi

Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân chính gây ra ung thư lưỡi, tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ đã được xác định có thể tăng khả năng mắc ung thư lưỡi, bao gồm:

Hút thuốc lá

Khói thuốc không chỉ ảnh hưởng đến phổi mà còn tác động đến khoang miệng của người hút. Nicotin trong thuốc lá có thể gây tổn thương niêm mạc lưỡi, dẫn đến loét. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành ung thư ác tính.

Lạm dụng rượu

Những thức uống này sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde trong cơ thể. Đây là một chất làm tổn thương DNA, gây ra các tổn thương không thể được tế bào tự phục hồi. Điều này có thể dẫn đến sự xuất hiện của các tổn thương tiền ung thư và ung thư.

Chế độ ăn uống không hợp lý

Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng hoặc giảm nguy cơ mắc ung thư lưỡi. Không phải tất cả các chất dinh dưỡng đều có lợi; một số loại thực phẩm khi tiêu thụ quá mức cần thiết cũng có thể gây hại.

Nhiễm virus HIV

Virus này thường được phát hiện ở vùng niêm mạc, trong đó có niêm mạc lưỡi. HPV tồn tại nhiều năm và khi gặp điều kiện thuận lợi, nó có thể kích thích sự phát triển mô bất thường của tế bào lưỡi, đặc biệt là 1/3 sau lưỡi.

Di truyền

Ung thư lưỡi có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, các thành viên khác có nguy cơ cao hơn bình thường. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu xác nhận rằng ung thư lưỡi hoàn toàn do di truyền.

Nhóm đối tượng mắc ung thư cao

Ung thư lưỡi thường phổ biến ở những người trên 50 tuổi, đặc biệt là nam giới. Những yếu tố nguy cơ bao gồm việc vệ sinh răng miệng không tốt, hút thuốc lá, tiêu thụ nhiều rượu bia, thói quen nhai trầu, và nhiễm virus như HPV. Một nghiên cứu của Trung tâm Ung thư Rosswell Park, Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng nguy cơ mắc ung thư lưỡi tăng cao ở nam giới có bệnh lý răng lợi mạn tính, ngay cả khi không hút thuốc lá. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng, mất 1mm xương ổ răng (trong trường hợp viêm quanh răng) có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư lưỡi lên đến 5.23 lần.

Dấu hiệu nhận biết ung thư lưỡi

Ở giai đoạn đầu, triệu chứng của ung thư lưỡi có thể không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác trong khoang miệng.

Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp của ung thư lưỡi:

• Cảm giác đau họng hoặc như có vật lạ kẹt trong họng.
• Vết loét trên lưỡi không lành trong thời gian dài.
• Xuất hiện các mảng trắng hoặc đỏ trên lưỡi không biến mất theo thời gian.
• Cảm giác tê hoặc mất cảm giác trong miệng.
• Đau và cảm giác bỏng rát ở vùng lưỡi.
• Chảy máu từ lưỡi mà không rõ nguyên nhân.
• Sờ thấy một khối u cứng, đau và không biến mất sau một thời gian dài ở lưỡi.

Các triệu chứng thường gặp khi bị ung thư lưỡi

Các triệu chứng của bệnh thường khá rõ ràng, nhưng thường bị nhầm lẫn với các vấn đề như nhiệt miệng thông thường, dẫn đến sự bỏ qua của người bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng được phân loại theo các giai đoạn:

Giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu của bệnh ung thư lưỡi có thể mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, bao gồm:

• Đau lưỡi: Đây là triệu chứng ban đầu của bệnh, nơi bệnh nhân cảm thấy như có vật lạ trên lưỡi hoặc như bị mắc xương cá. Tuy nhiên, cơn đau này thường chỉ thoáng qua và không được chú ý.
• Mảng trắng trên lưỡi: Những mảng trắng này bám chặt và dần lan rộng ra khắp bề mặt lưỡi, đôi khi cũng gây ra chảy máu mà không rõ nguyên nhân.
• Sưng hạch cổ: Dấu hiệu này không phổ biến ở tất cả bệnh nhân nhưng có thể xuất hiện khi các vi khuẩn hoặc virus đã vượt qua hàng rào miễn dịch đầu tiên của cơ thể và tấn công vào các hạch bạch huyết, khiến chúng sưng lên và cứng lại, rõ nét dưới da.

Giai đoạn toàn phát

Khi các triệu chứng của ung thư lưỡi trở nên rõ ràng hơn, chúng bắt đầu ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Phần lớn các ca ung thư lưỡi được phát hiện ở giai đoạn này:

• Đau lưỡi liên tục và tăng cường độ, làm cản trở việc nói và nhai. Đau có thể lan tới tai, đặc biệt khi ăn thực phẩm nóng hay cay.
• Tăng tiết nước bọt và xuất hiện máu trong miệng: khi người bệnh nhổ ra, thấy máu lẫn trong nước bọt.
• Hơi thở hôi: do quá trình phân hủy của các tế bào lưỡi chết gây ra mùi khó chịu.
• Khó nói và nuốt: lưỡi cảm thấy như bị cố định, khó di chuyển, gây khó khăn trong việc phát âm và nuốt thức ăn.
• Sụt cân: đau lưỡi gây ảnh hưởng đến việc ăn uống, làm giảm cảm giác thèm ăn và đau khi nuốt, dẫn đến sụt cân.
• Xuất hiện vết loét và u cục trên bề mặt lưỡi: vết loét lan rộng làm cản trở vận động của lưỡi, vết loét mỏng dễ chảy máu. Một số trường hợp có thể xuất hiện u cục, khi nhấn vào thấy có dịch màu trắng như mủ chảy ra.

Giai đoạn tiến triển

Ở giai đoạn này, bệnh phát triển nhanh chóng và theo hướng tiêu cực. Vết loét trên lưỡi ngày càng sâu và gây đau đớn dữ dội, chảy máu và dẫn đến nhiễm trùng. Khu vực hoại tử cũng mở rộng, khiến hơi thở của người bệnh có mùi hôi khó chịu. Trong giai đoạn này, việc khám bác sĩ trở nên cực kỳ quan trọng để xác định và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, việc khám có thể làm tăng cơn đau, do đó thường cần phải gây tê để giảm đau cho người bệnh trong quá trình thăm khám.

Giai đoạn cuối

Ở giai đoạn cuối của ung thư lưỡi, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng và phức tạp:

• Rối loạn tiêu hóa: Các triệu chứng như ăn không ngon, chướng bụng, đầy hơi, đi ngoài lẫn máu và buồn nôn thường xuyên xuất hiện.
• Mệt mỏi nghiêm trọng: Sức khỏe của bệnh nhân ngày càng suy yếu, cảm giác mệt mỏi không ngừng nghỉ và ngày càng trở nên dữ dội hơn.
• Giảm cân nhanh chóng: Do khó khăn trong việc ăn uống và cơn đau liên tục, người bệnh thường xuyên bỏ bữa, dẫn đến giảm cân đáng kể.
• Tổn thương nghiêm trọng ở lưỡi: Các phần của lưỡi, bao gồm phần dưới lưỡi, đầu lưỡi và bề mặt lưỡi đều chịu tổn thương nặng nề, đặc biệt là phần lưỡi tự do.

Phương pháp điều trị ung thư lưỡi

Để đạt hiệu quả trong điều trị ung thư lưỡi, các bác sĩ cần phải đánh giá cụ thể tình trạng của mỗi bệnh nhân. Đối với những trường hợp phát hiện sớm, phẫu thuật và xạ trị thường được áp dụng. Tuy nhiên, đối với những trường hợp phát hiện ở giai đoạn muộn, quá trình điều trị thường phức tạp hơn và đòi hỏi sự kết hợp giữa nhiều phương pháp khác nhau.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị ung thư lưỡi thường được sử dụng:

Phẫu thuật

Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân và đặc điểm của khối u, các bác sĩ có thể lựa chọn các phương pháp như phẫu thuật cắt rộng khối u, phẫu thuật cắt bỏ phần của lưỡi và hạch cổ, hoặc phẫu thuật loại bỏ một phần lưỡi và sàn miệng. Đối với những trường hợp muộn, phẫu thuật thường được kết hợp với các phương pháp khác như hóa trị và xạ trị.

Giai đoạn sớm: Phẫu thuật thường được coi là phương pháp điều trị cơ bản cho bệnh nhân ung thư lưỡi ở giai đoạn sớm. Bệnh nhân sẽ được thực hiện phẫu thuật để loại bỏ khối u. Bác sĩ sẽ quyết định phương pháp phẫu thuật cụ thể dựa trên các đặc điểm của khối u như vị trí, kích thước, v.v. Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm:

• Phẫu thuật cắt rộng khối u.
• Phẫu thuật cắt lưỡi bán phần kèm theo vét hạch cổ.
• Phẫu thuật cắt nửa lưỡi, cắt nửa sàn miệng, cắt xương hàm dưới, vét hạch cổ, và tạo hình.

Giai đoạn muộn hơn: Trong trường hợp phẫu thuật vẫn khả thi, bác sĩ có thể lựa chọn phương pháp này cho bệnh nhân. Đồng thời, kết hợp với một hoặc nhiều phương pháp khác như hóa trị hoặc xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.

Xạ trị 

Các bác sĩ quyết định thời điểm và phương pháp xạ trị phù hợp dựa trên tình trạng của bệnh nhân. Xạ trị có thể được sử dụng độc lập cho những trường hợp sớm, hoặc kết hợp với phẫu thuật để loại bỏ tế bào ung thư còn sót lại, mang lại hiệu quả tốt hơn.

• Xạ trị đơn thuần: Xạ trị triệt căn có thể được áp dụng cho bệnh nhân phát hiện ung thư lưỡi ở giai đoạn sớm. Ngoài ra, xạ trị cũng là một phương pháp điều trị cho những bệnh nhân ung thư lưỡi ở giai đoạn sau phẫu thuật.
• Xạ trị bổ trợ sau phẫu thuật: Mục đích của xạ trị trong trường hợp này là tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại sau quá trình phẫu thuật, giúp tăng hiệu quả điều trị so với phẫu thuật đơn thuần.
• Xạ trị tại chỗ (xạ trị áp sát): Ngoài phương pháp xạ trị thông thường, hiện nay còn có xạ trị áp sát, tức là sử dụng nguồn phóng xạ để áp dụng trực tiếp vào tổn thương ung thư lưỡi để tiêu diệt tổn thương ác tính tại chỗ.
• Xạ trị gia tốc toàn não hoặc xạ phẫu bằng dao gamma: Được sử dụng để điều trị tổn thương di căn não, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.

Hóa trị

Sử dụng các loại hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Các phương pháp hóa trị có thể là đa loại hoặc đơn loại, và thường được kết hợp với phẫu thuật hoặc xạ trị để đạt hiệu quả tối đa.

Mặc dù các biện pháp trên có thể mang lại hiệu quả tích cực, nhưng cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô miệng, viêm nhiễm vùng miệng, hoặc loét da. Điều này đòi hỏi sự theo dõi chặt chẽ và can thiệp từ các chuyên gia y tế.

Hình ảnh ung thư lưỡi phổ biến

Cách phòng ngừa ung thư lưỡi hiệu quả

Ung thư có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, và trong xã hội hiện đại, việc phòng ngừa bệnh là hết sức cần thiết để đảm bảo cuộc sống hạnh phúc, khỏe mạnh, và bổ ích.

Những bệnh nhân đã trải qua điều trị ung thư hiểu rõ tầm quan trọng của việc phòng bệnh và thường lập kế hoạch cẩn thận để bảo vệ tương lai của mình, ngăn ngừa bệnh tái phát. Đối với ung thư lưỡi, các biện pháp phòng ngừa có thể tái phát hoặc mắc mới bao gồm:

• Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: Sử dụng bàn chải đánh răng và chỉ nha khoa một cách đúng đắn để duy trì sức khỏe răng miệng, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế khả năng mắc bệnh ung thư.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường ăn đậu, hoa quả, các loại rau cải (như cải bắp, bông cải xanh), rau lá xanh đậm, hạt lanh, tỏi, nho, trà xanh, đậu nành và cà chua. Hạn chế thực phẩm chiên, nướng và ưu tiên các món luộc, hấp. Sử dụng gia vị lành mạnh như tỏi, gừng và bột cà ri để gia tăng hương vị.
• Tránh các thói quen xấu: Không hút thuốc, hạn chế uống rượu bia và các chất kích thích khác.
• Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất không chỉ giúp nâng cao sức đề kháng mà còn là phương pháp phòng ngừa ung thư hiệu quả.
• Khám nha khoa thường xuyên: Thăm khám định kỳ kết hợp với các biện pháp sàng lọc để phát hiện sớm các dấu hiệu tiền ung thư. Đặc biệt cần chú ý khi có các biểu hiện bất thường như vết loét kéo dài, các vết trắng hoặc đỏ bên lưỡi, có thể có cảm giác đau hoặc không.

Bài viết trên là những chia sẻ từ Nha khoa Emera Dental về bệnh ung thư lưỡi. Hy vọng rằng qua những thông tin này, bạn sẽ có thêm kiến thức quan trọng về các biểu hiện của ung thư lưỡi ở giai đoạn đầu, giúp bạn nhận biết triệu chứng của bệnh và tìm cách phát hiện và điều trị kịp thời.